Dogłębne spojrzenie na „potrójny kryzys planetarny”

Oprócz nagłówków gazet o rosnących temperaturach i ekstremalnych warunkach pogodowych Organizacja Narodów Zjednoczonych bije na alarm w związku z szerszym zagrożeniem dla środowiska: potrójnym kryzysem planetarnym.

W dobie zmian klimatycznych, gdy na pierwszych stronach gazet dominują rosnące temperatury i ekstremalne zjawiska pogodowe, wyzwania środowiskowe, przed którymi stoimy, wykraczają daleko poza ocieplającą się planetę. Organizacja Narodów Zjednoczonych zidentyfikowała bardziej kompleksowe zagrożenie: „potrójny kryzys planetarny”.

Niebezpieczeństwa z tym związane, choć często pomijane, muszą być powszechnie dostrzegane. Niedawne Zgromadzenie Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEA) postawiło sobie za zadanie skupienie się na sposobach złagodzenia kryzysu poprzez współpracę różnych państw członkowskich.

Czym jest potrójny kryzys planetarny?

Termin 'potrójny kryzys planetarnyjest używane przez Organizację Narodów Zjednoczonych do opisania trzech głównych problemów środowiskowych, które są ze sobą powiązane i na siebie wpływają. Te trzy kryzysy obejmują zmianę klimatu, zanieczyszczenie i utratę różnorodności biologicznej.

Ramy te opierają się na założeniu, że te trzy kryzysy są ze sobą powiązane i wspólnie wpływają na ekosystemy, społeczeństwa i gospodarki planety. Skutki każdego z nich są dobrze znane w czasach, gdy nieustannie dyskutuje się o kryzysie klimatycznym.

Szerszy zakres obejmuje długoterminowe zmiany temperatury; zanieczyszczenie poprzez wprowadzenie szkodliwych materiałów do środowiska i utratę różnorodności biologicznej w postaci ciągłego zanikania życia roślinnego i zwierzęcego.

Koncepcja potrójnego kryzysu planetarnego pojawiła się po raz pierwszy na początku XXI wieku, kiedy Organizacja Narodów Zjednoczonych uznała potrzebę wspólnego zajęcia się globalnymi kryzysami środowiskowymi. Termin zyskał rozgłos w 2020 r., kiedy Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) przyjął go w celu opisania trzech przecinających się tematów.

W jaki sposób Organizacja Narodów Zjednoczonych jest zaangażowana?

Niedawne zgromadzenie UNEA rozpatrzyło rezolucje dotyczące różnych aspektów potrójnego kryzysu planetarnego, co stanowiło postęp w tej kwestii. Zanim jednak do tego przejdziemy, ważne jest rozróżnienie ról Program Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych (UNEP) i Zgromadzenie Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEA).

Będąc tym samym systemem, który przyjął ramy potrójnego kryzysu planetarnego, Organizacja Narodów Zjednoczonych odgrywa kluczową rolę w łagodzeniu problemu. Odbywa się to głównie za pośrednictwem UNEP i UNEA.

UNEP, jako wiodący światowy organ ds. ochrony środowiska, działa na rzecz promowania zrównoważonego rozwoju poprzez koordynację reakcji na problemy środowiskowe na poziomie globalnym. Organizacja podkreśla potrzebę wspólnych działań i włączającego podejścia, aby wspólnie stawić czoła tym kryzysom.

Z drugiej strony UNEA pełni funkcję najwyższego na świecie organu decyzyjnego w kwestiach środowiskowych, zrzeszającego wszystkie 193 państwa członkowskie ONZ w celu ustalenia priorytetów globalnej polityki ochrony środowiska i opracowania międzynarodowego prawa ochrony środowiska.

W skrócie UNEP jest organizacją realizującą działania proekologiczne, natomiast UNEA jest organem decyzyjnym wyznaczającym kierunek tych działań.